The Beatles: 60 χρόνια από την τηλεοπτική εμφάνιση που άλλαξε τα πάντα στη μουσική

7 Φεβρουαρίου 1964. Τα “Σκαθάρια” του Λίβερπουλ φτάνουν στις ΗΠΑ, μετά τον αποθεωτικό Ιανουάριο για την μουσική τους υπερατλαντικά. 9 Φεβρουαρίου 1964. Οι Beatles εμφανίζονται για πρώτη φορά στην αμερικανική τηλεόραση, ερμηνεύοντας την επιτυχία τους “I Want To Hold Your Hand”.

9 Φεβρουαρίου 2024. Το θρυλικό συγκρότημα ζει ακόμη, ζει στο μυαλό και στην καρδία των παλιών και βρίσκει χώρο στην καρδιά των νέων. Ίσως το πιο δημοφιλές και επαναστατικό συγκρότημα των εποχών, με τις περισσότερες πωλήσεις συγκροτήματος στις ΗΠΑ, και μέλη που συνθέτουν τα επιδραστικότερα άτομα του 20ου αιώνα. Χαρακτηριστικά, να αναφέρουμε πως αυτή τη στιγμή, το συγκρότημα έχει 34,2 εκ. μηνιαίους ακροατές στο Spotify.

Έτσι, οι Beatles εμφανίζονται στο κυριακάτικο “The Ed Sullivan Show” στο CBS, τραγουδώντας 5 επιτυχίες τους: «All my Loving», «She Loves You», «I Saw her Standing There», «I Want to Hold Your Hand» και μια διασκευή του «Till There Was You» της Μέρεντιθ Γουίλσον. Αυτό που συνέβη ήταν θεαματικό: 73 εκατομμύρια τηλεθεατές παρακολούθησαν την εκπομπή, αριθμός που αποτελεί ρεκόρ για τα τότε τηλεοπτικά δεδομένα.

Beatlemania και British Invasion

Η επιτυχία των Beatles σήμανε και την κουλτούρα του να κραυγάζουν τα κορίτσια και νεαρές γυναίκες στη διάρκεια των συναυλιών του συγκροτήματος ενώ σε αντίστοιχους ρυθμούς έβαιναν και οι τυχαίες συναντήσεις των θαυμαστριών με τα “σκαθάρια” έξω, στον δρόμο.

Οι διαστάσεις που πήρε το φαινόμενο μπορούν να συμπυκνωθούν στον όρο “Beatlemania” που υιοθέτησε ο βρετανικός τύπος για να περιγράψει την “υστερία” που επικρατούσε. Το φαινόμενο προσέλκυσε το ενδιαφέρων ψυχολόγων και κοινωνιολόγων, που αμφιταλαντεύονταν για το αν πρόκειται για σεξουαλική ή θρησκευτική παράκρουση. Νεαρές κοπέλες ορμούσαν πάνω στη σκηνή προσπαθώντας να ακουμπήσουν κάποιον από τα μέλη του συγκροτήματος, ενώ όταν το κατάφερναν λιποθυμούσαν, ανακαλώντας στη μνήμη συμπεριφορές ανθρώπων που έπρατταν ομοίως μετά από επαφή με “θρησκευτικούς θεραπευτές”.

Άλλωστε, και ο θάνατος του Τζον Λένον ήταν τέτοιος, αφού αποτέλεσε ίσως από τα πρώτα λεγόμενα “εγκλήματα πάθους” που προκάλεσε η επιρροή ενός συγκροτήματος

Η κατάσταση έφτασε σε σημείο να μην μπορούν να εμφανιστούν για ζωντανή εμφάνιση κάπου, αφού πλήθος κόσμου και κυρίως κοριτσιών σε υστερία κατέκλειναν τους μουσικούς. Το 1966 αποτέλεσε την περίοδο αιχμής της Beatlemania και μάλλον αποτέλεσε την αρχή του τέλους του συγκροτήματος, που προέβη σε ματαίωση των συναυλιών, συνεχίζοντας μόνο με δισκογραφία. Το συγκρότημα διαλύθηκε το 1970, ενώ με μικρότερη κλίμακα, συνεχίστηκε και στις σόλο καριέρες των μελών.

Η Parallaxi επικοινώνησε με τον Γιάννη Πετρίδη, ραδιοφωνικό παραγωγό, σημαντικότατη φιγούρα της ελληνικής ραδιοφωνίας για να συζητήσει για την επιτυχία του συγκροτήματος-θρύλου. Σχετικά με τους παράγοντες που οδήγησαν στην επιτυχία αυτή απαντά πως “έχει να κάνει με όλα μαζί, όλο το πακέτο. Αρχικά, ήταν μια συγκεκριμένη εποχή που τελείωνε η πρώτη εποχή του ροκ εντ ρολ, ο Έλβις και οι άλλοι καλλιτέχνες που είχαν βγει από το ’55 και ο κόσμος αναζητούσε κάτι καινούριο. Εμφανίστηκαν, λοιπόν, αυτοί οι τέσσερις τύποι από το Λίβερπουλ, που στηρίχθηκαν στη μουσική των μαύρων και το ροκ εντ ρολ από τα προηγούμενα χρόνια, αλλά είχαν ένα ταλέντο το οποίο δε συγκρίνεται με οποιοδήποτε άλλο συγκρότημα ή συνθετική δυάδα πριν ή μετά από τους Beatles. Ιδιαίτερα, οι Λένον-ΜακΚάρτνεϊ είναι κάτι πρωτόγνωρο για τη μουσική και κυρίως, λοιπόν, η επιτυχία τους στηρίζεται σε αυτά τα φοβερά τραγούδια που έγραψαν”,

ενώ αναφέρεται και στην διαχρονικότητα των τραγουδιών λέγοντας:  “Και φαίνεται η δαχρονικότητα των τραγουδιών, που μέχρι τις μέρες μας ακούγονται και συνεχίζουν να διασκευάζονται, μπαίνουν σε ταινίες, σε τηλεοπτικές σειρές, και τώρα ένα τραγούδι που έγινε με τεχνητή νοημοσύνη πριν μερικούς μήνες, από ένα συγκρότημα που είχε ξεκινήσει πριν από 60 χρόνια ξαναείναι στην επικαιρότητα; Δε γίνονται αυτά τα πράγματα. Ούτε θα γίνουν στο μέλλον. Δηλαδή, αποκλείεται, φερ’ ειπείν, η Τέιλορ Σουίφτ μετά από 60 χρόνια να έχει την επιτυχία που έχουν οι Beatles σήμερα”.

Η ιστορική αυτή εμφάνιση των Beatles στην Αμερική σήμανε και το British Invasion, την παρείσφρηση δηλαδή του βρετανικού πολιτισμού υπερατλαντικά. Το πολιτισμικό αυτό φαινόμενο παρατηρήθηκε στη δεκαετία του ’60, ενώ πυροδότησε και την αντικουλτούρα, μια κουλτούρα της οποίας οι αξίες και οι κανόνες συμπεριφοράς διαφέρουν ουσιαστικά από εκείνες της κυρίαρχης κοινωνίας, μερικές φορές διαμετρικά αντίθετες με τα κυρίαρχα πολιτιστικά ήθη.

Αναφερόμενος στην εμφάνιση στο The Ed Sullivan Show και στην “εισβολή” των “Σκαθαριών”, ο Γιάννης Πετρίδης μάς λέει: “Είναι μια εμφάνιση ενός βρετανικού συγκροτήματος που άλλαξε τα πάντα στη μουσική. Μέχρι τότε, στις ΗΠΑ ελάχιστοι βρετανοί καλλιτέχνες είχαν κάνει επιτυχία. Μετά την εμφάνιση των Beatles τον Φεβρουάριο του ’64, στρατιές από συγκροτήματα, τραγουδιστές και τραγουδίστριες όχι μόνο από την Βρετανία αλλά κι από άλλες χώρες της Ευρώπης άρχισαν να αναγνωρίζονται και στις ΗΠΑ. Εάν δεν είχε γίνει αυτή η μεγάλη επιτυχία στην Αμερική, οι Beatles θα ήταν ένα συγκρότημα- σπουδαίο πάντα, γιατί δε θα άλλαζε την πορεία τους, αυτά που έγραψαν και μας άφησαν, αλλά ίσως δε θα είχε γίνει αυτός ο πάταγος που έγινε τα επόμενα χρόνια στη δεκαετία του ’60 που άλλαξε τη μουσική”. 

Το νησί (;) των Beatles στην Ελλάδα

57 χρόνια πριν, τον Ιούλιο του 1967, οι Beatles έφτασαν στην Ελλάδα για τις καλοκαιρινές τους διακοπές το τελευταίο 10ήμερο του Ιουλίου. Το θρυλικό συγκρότημα έφτασε στη χώρα σε μια περίοδο ταραγμένη, κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών. Βέβαια, όπως φαίνεται, είχαν την άδεια των αρχών για πλήρη ελευθερία κινήσεων, τόσο οδικώς όσο και στη θάλασσα, με τον τότε ΕΟΤ να τους ακολουθεί παντού, καθώς επρόκειτο για ένα ζήτημα που αν αξιοποιούταν θα είχε σημαντικά αποτελέσματα στην τουριστική κίνηση της χώρας.

Η Χούντα, δεδομένου ότι η χώρα βρισκόταν σε διεθνή απομόνωση που προκλήθηκε από αναφορές για εκτεταμένα βασανιστήρια και διώξεις πολιτικών αντιπάλων, ευνόησε την άφιξη και την διαμονή των “Σκαθαριών”. Άλλωστε, η Χούντα έδειχνε να επιθυμεί απεγνωσμένα την “συμπάθεια” του εξωτερικού, οπότε δε θα άφηνε μια τέτοια ευκαιρία ανεκμετάλλευτη, ακόμη κι αν το συγκρότημα πληρούσε όλα τα στερεότυπα στα οποία αντιτασσόταν το καθεστώς: εκκεντρικές φιγούρες, καταχρήσεις, αλκοόλ, σεξ, ελαφρά ήθη, δηλαδή, για την Χούντα.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή της παραμονής των Beatles στην χώρα ήταν η συζήτηση που είχε ανοίξει για την αγορά κάποιου ελληνικού νησιού. Tο Journal of Beatles Studies του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ δημοσίευσε δοκίμιο 8.000 λέξεων με τίτλο «Χρησιμοποιείται ως προπαγάνδα»: Τα σχέδια των Beatles για τα ελληνικά νησιά και τη διεθνή πολιτική. Σε αυτό, ο συγγραφέας φαίνεται να είναι πεπεισμένος πως οι μουσικοί ήταν πρόθυμοι να αγοράσουν ένα νησί για να ξεφύγουν από τις πιέσεις της αναγνώρισης και της φήμης, οι Έλληνες συνταγματάρχες ήταν εξίσου αποφασισμένοι να εκμεταλλευτούν αυτή την επιθυμία για να ενθαρρύνουν τον τουρισμό. Τα στοιχεία δείχνουν ότι υπήρξε μια προσπάθεια το 1967 από εκπροσώπους του ελληνικού τουρισμού να χρησιμοποιήσουν την επίσκεψη των Beatles για να δημιουργήσουν ευεργετική δημοσιότητα

Ο Knott στη δημοσίευση του περιγράφει πώς όταν η ομάδα βρήκε το νησί που επιθυμούσε να αποκτήσει (πιστεύεται ότι είναι ο Τσουγκριάς, έξω από τη Σκιάθο) και πριν από την αποτυχία της συμφωνίας, έλαβαν οδηγίες να μεταφέρουν «δολάρια ιδιοκτησίας αξίας 120.000 λιρών συνολικά για να καλύψουν τα νομικά έξοδα και την ανακαίνιση των ακινήτων».

Σε άρθρο της Μακεδονίας από την 29η Ιουλίου 1967 μαθαίνουμε πως ο Τσουγκριάς (που είχε ιδιοκτήτη) κόστιζε 12,5 εκατομμύρια δραχμές και πως το χουντικό Υπουργείο Γεωργίας απαγόρευσε την πώληση, για να διαφυλάξει τον ελεύθερο χαρακτήρα της έκτασης και τη μη άλωσή της από τον τουρισμό (αν θέλουμε το πιστεύουμε). Η εφημερίδα παρουσιάζει πάντως και δήλωση τού McCartney ο οποίος λέει: «Θέλαμε να το αγοράσουμε, αλλά δεν μας το πουλάνε πια. Μας είπαν ότι δεν επιτρέπεται πια η πώληση μεγάλων κομματιών γης στην Ελλάδα».

Με πληροφορίες από: mixanitouxronou.gr

lifo,gr 

ogdoo.gr